ခ်င္းလူမ်ဳိး တုိ့သည္ ခရစ္ယာန္ ဘာသာကုိ ကုိးကြယ္ၾကျပီး၊ ဟိႏၵဴလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဟိႏၵဴ ဘာသာကုိ ကုိးကြယ္သူမ်ားျဖစ္သည္၊ ၄င္း အျပင္ ရခုိင္မ်ဳိးႏြယ္၀င္ မာရမာၾကီး လူမ်ဳိးေတြလည္း ရွိပါသည္။ ၄င္း မာရမာၾကီး လူမ်ဳိးမ်ား၏ ရုပ္ရည္သြင္ျပင္မွာ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ တူေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္သည္ ဘဂၤလားေဒခ့်္ ႏုိင္ငံႏွင့္ နယ္စပ္ခ်င္းထိစပ္လ်က္ရွိျပီး ဘဂၤလားေဒခ်္ဘက္မွ ၀င္လာေသာ ရခုိင္လူးမ်ဳိး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တုိ့ အတြက္ ဘာျပသနာမွ မရွိပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆုိေသာ္ ၄င္းတုိ့သည္ ရခုိင္လူမ်ဳိး ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဘဂၤလားေဒခ့်္ဘက္မွ ၀င္လာေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခုိင္မ်ားမွ အခ်ဳိ့ပညာတတ္ရခုိင္မ်ား သည္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပုိင္း အစုိးရ အမွုထမ္းမ်ား လုပ္လာၾကသည္ ကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။အထူးသျဖင့္ လူ၀င္မွုၾကီးၾကပ္ေရး ႏွင့္ ျပည္သူ့အင္အားဦးစီးဌါန တြင္ အမွုထမ္းလုပ္လာၾကသည္ကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။

၄င္းတုိ့သည္ လူ၀င္မွု ၾကီးၾကပ္ေရး ႏွင့္ ျပည္သူ့ အင္းအားဦးစီးဌါနတြင္ ေနရာရလာကာ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား အမ်ဳိးအမ်ဳိး ႏွိပ္စက္မွုမ်ား ျပဳလုပ္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါတီေထာင္ကာ မဲေပးခြင့္ရခဲ့ျပီး အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား ထူေထာင္ခဲ့သည့္ “အမ်ဳိးသား လူ့အခြင့္ေရး ႏွင့္ ဒီမုိကရစ္တစ္ ပါတီ”မွ အမတ္ေနရာ (၄) ေနရာ အႏုိင္ရရွိခဲ့ပါသည္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ မတုိင္ခင္ တစ္ပတ္အလုိ ႏွင့္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ အျပီးတြင္ ထုိပါတီမွ ပါတီ၀င္ အခ်ဳိ့ကို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ခင္ညႊန့္ က ဖမ္းဆီးကာ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္မ်ား ခ်မွတ္ခဲ့ပါသည္။

၁၉၉၁ ခုႏွစ္ မွ စတင္ကာ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား ျမန္မာျပည္အထက္ပုိင္း သုိ႔ သြားေရာက္ျခင္းကု ိပိတ္ပင္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထုိသုိ့ ျဖစ္လာေစရန္ စစ္အစုိးမွ ၁၉၉၀ ေနာက္ပုိင္း ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာကုိ ထိန္းခ်ဳပ္လာခဲ့သည့္ အေပၚ ရခုိင္လူမ်ဳိး မ်ားက အစၥလာမ္ ဘာသာမ်ား မေကာင္းေၾကာင္း ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒခ်္ ႏုိင္ငံမွ ဘဂၤလီမ်ား ၀င္ေရာက္လာသည္ဟု ဆုိကာ စစ္အစုိးရ အာဏာပုိင္မ်ားသုိ့ မဟုတ္မမွန္ စာမ်ားေရးကာ ပုိ့ေဆာင္ခဲ့ျပီး ဗုိလ္ခ်ဴပ္မွဳးၾကီး သန္းေရႊ မွ “အေနာက္တံခါးကုိ လုံေအာင္ပိတ္ပါ”ဆုိသည့္ စာအုပ္ကုိ ထုတ္ေ၀ကာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွ အစၥလာမ္ မ်ား၏ သြားေရး လာေရးကုိ အတင္းအၾကပ္ပိတ္ပင္ခဲ့ပါသည္။
၄င္းေနာက္ပုိင္းတြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ မွ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား၏ လယ္ေျမမ်ားကုိ စစ္တပ္မွ သိမ္းယူေသာေၾကာင့္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းသို့ ေနထုိင္ရျခင္းမွာ အခ်ဴပ္ခန္းထဲတြင္ ေနထုိင္ရသကဲ့ သုိ့ ရွိလာျပီး အသက္ကုိ စြန့္ကာ မိမိတုိ့၏ စား၀တ္ ေနေရးအတြက္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားသုိ့ ထြက္ျခင္းမ်ား စတင္ခဲ့ပါသည္။

ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ျမန္မာျပည္အထက္ပုိင္းသုိ႔ လာေရာက္ျပီး ၄င္းမွ တစ္ဆင့္ ထုိင္းနယ္စပ္ကုိ ျဖတ္ေက်ာ္ကာ မေလးရွားႏုိင္ငံသုိ့ အလုပ္လုပ္ရန္ သြားခဲ့ၾကပါသည္။ ထုိသုိ့ မေလးရွား ႏုိင္ငံႏွင့္ က်န္ရွိ ႏုိင္ငံမ်ားသုိ့ ထြက္ခြါရာ နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ သြားေရာက္ျခင္း ျဖစ္ျပီး၊၄င္းတုိ့၏စား၀တ္ေနေရးအတြက္အဆင္ေျပေစရန္အတြက္ ေငြေၾကးသြားရွာသူမ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ စီးပြါးေရး လုပ္ကုိင္ရန္ အဆင္မေျပသျဖင့္ ေငြေၾကးရွာရန္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားသုိ႔ သြားေရာက္သည့္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ လမ္းခရီးတြင္ အသတ္ခံရသည္လည္း မနည္းလွပါ။ ရန္ကုန္- ေတာင္ကုတ္- အမ္း လမ္းတြင္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အသတ္ခံခဲ့ရပါသည္။ အေလာင္းပင္ မရရွိခဲ့ပါ။ ထုိသုိ့ သြားရာတြင္ ရန္ကုန္-ေတာင္ကုတ္- အမ္း လမ္းရွိ တာ၀န္က်ေနေသာ စစ္တပ္ ႏွင့္ ေတာင္ကုတ္မွ ရခုိင္မ်ားက သတ္ျဖတ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ခ်ဳိ့ စိတ္ေကာင္းရွိသည့္ အာဏာပုိင္မ်ား ဆုိလ်ွင္ လ၀က ကုိ အပ္ေပးကာ ထုိ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား ကေလးမက်န္ ေထာင္ဒဏ္ (၁၀) ႏွစ္အထက္ ခ်မွတ္ခဲ့ပါသည္။

ထုိသုိ႔ ရန္ကုန္ျမိဳ့ (သုိ့) ျမန္မာျပည္အထက္ပုိင္းမွျမိဳ့ တစ္ခ်ဳိ့မွ ႏုိင္ငံရပ္ျခားသုိ့ ထြက္ခြါသူမ်ားသည္ စစ္ေတြ၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပား၊ ေပါက္ေတာ၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ အစရွိသည့္ ျမိဳ့မ်ားမွ လူမ်ားျဖစ္ပါသည္။ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္ ႏွင့္ ရေသ့ေတာင္မွ လူအမ်ားစု သည္ ဘဂၤလားေဒခ်္ ႏုိင္ငံမွ နည္းလမ္းရွာကာ ႏုိင္ငံရပ္ျခားသို့ ထြက္ခြါျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား မိမိတုိ့ နာမည္ျဖင့္ ေျမေနရာမ်ား ၀ယ္ျခင္းကုိပါ ပိတ္ပင္ခံရပါသည္။
၁၉၉၃-ခုႏွစ္ ေနာက္ပုိင္းကာလမ်ားတြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြရဲ့ အေျခအေနမွာ ေတာ္ေတာ္ စုိး၀ါးလာခဲ့ပါသည္။ ပညာေရး တြင္လည္း ခြဲျခားဆက္ဆံမွုမ်ား ခံရျခင္း၊ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ေက်ာင္းတြင္ ရခုိင္ေက်ာင္းသားမ်ားမွ ရန္ရွာျခင္း၊ ေက်ာက္အုပ္ကုိ တုိင္ၾကားေသာ္လည္း ျပသနာကုိ မေျဖရွင္းေပးျခင္း၊ ရခုိင္ေက်ာင္းသားေတြ အျပစ္ရွိပါလ်က္ မ်က္စိမိွတ္ကာ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေက်ာင္းသားမ်ားကုိ သာလ်ွင္ အေရးယူျခင္းမ်ား ရွိလာခဲ့ပါသည္။

ထုိသုိ့ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ေက်ာင္းတြင္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေက်ာင္းသားမ်ားအား ရခုိင္ေက်ာင္းသားမ်ားမွ မဟုတ္မတရား ရန္ရွားျခင္း ခံရျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ဓါတ္မ်ား က်လာကာ ေက်ာင္းတစ္ပုိင္းတစ္စတြင္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားကုိ ထြက္သြားခ်င္စိတ္မ်ား ျဖစ္လာခဲ့ျပီး နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားသုိ့ ထြက္ခြါသြားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။တစ္ခ်ဳိ့ဆုိလ်ွင္ စက္ေလွမ်ားျဖင့္ ထြက္သြားျခင္းရွိေသာ္လည္း လမ္းခရီးတြင္ စက္ေလွနစ္ျမဳတ္ ေသခဲ့ရသည္မွာလည္း မနည္းလွပါ။ထုိသုိ့ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား ႏုိင္ငံရပ္ျခားသုိ့ ထြက္ခြါရန္ စီစဥ္ေနသည္ကုိ အာဏာပုိင္မ်ားမွ သိလ်ွင္ ဖမ္းဆီးအေရး ယူခဲ့ျခင္းမ်ား ရွိခဲ့ပါသည္။ရခုိင္ျပည္နယ္ မွ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားသုိ့ စက္ေလွမ်ားျဖင့္ ထြက္ခြါသြားရာတြင္ ဖမ္းဆီးျခင္း ခံရပါက ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္ မွ ၁၀ ႏွစ္အထိခ်မွတ္ျခင္းခံရပါသည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ယခင္က အစုိးရအမွုထမ္းလုပ္ခဲ့သည့္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား အျငိမ္းစားေပးကာ ေနာက္ေနာင္ အစုိးရ အမွုထမ္းတြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားကုိ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေစျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ ယခင္ကလည္း ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အမွုထမ္းေဆာင္ေနေသာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အစုိးရအမွုထမ္းမ်ားအား ရခုိင္မ်ား ကန့္ကြက္ေျပာင္းခုိင္းသည့္ သာတက မ်ားရွိခဲ့ဖူးပါသည္။

၁၉၉၃-ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္းတြင္ ယခင္ စစ္ေထာက္လွန္းေရးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ခင္ညႊန့္ မွ ရခုိင္ျပည္နယ္ မွ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြရဲ့ သမုိင္း၀င္ အေမြအႏွစ္ေတြကို ဖ်က္စီးခဲ့ပါသည္။ ေျမာက္ဦးျမိဳ့ ေလာင္းၾကတ္ေတာင္ရွိ ရခုိင့္ ဘုရင့္နန္းေတာ္ နားတြင္ ရခုိင္ဘုရင္မွ ရခုိင္ျပည္ကုိ တုိက္ခုိက္ယူေပးခဲ့သည့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ စီဒီခါန္ (General Seidikhan) အမည္ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ေပးခဲ့သည့္ ထုိဗလီအား ဗုိလ္ခ်ဳပ္ခင္ညႊန့္ လမ္းညႊန္ မွုျဖင့္ ၁၉၉၅-ခုႏွစ္တြင္ စစ္တပ္မွာ ျဖဳီဖ်က္ခဲ့ပါသည္။ ၄င္းဗလီသည္ ရခုိင္ ဘုရင့္နန္းေတာ္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ အုတ္မ်ားျဖင့္သာ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျပီး ရခုိင္ဘုရင့္ နန္းေတာ္ထက္ တစ္ႏွစ္ ေစာလ်ွင္စြာပင္တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ရခုိင့္ ဘုရင့္တပ္မေတာ္တြင္ ရွိသည့္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြအတြက္ ထုိ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား ေနတုိင္း ဘုရား၀တ္ျပဳရသည္ကုိ ရခုိင္ဘုရင္ မွ သိရွိေသာေၾကာင့္ နန္းေတာ္ မေဆာက္ခင္ ၄င္း နန္းေတာ္ တည္ေဆာက္မည့္ ေနရာႏွင့္ မနီးမေ၀းတြင္ ဤ ဗလီအား တည္ေဆာက္လုပ္ေပးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ခင္ညႊန့္ လမ္းညႊန္မွုျဖင့္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြရဲ့ အေမႊအႏွစ္ေတြ သာမက ရခုိင္ေတြရဲ့ အေမႊအႏွစ္ေတြကုိပါ ဖ်က္ဆီးခဲ့ပါသည္။ တစ္ခ်ဳိ့ ရခုိင့္ ဘုရား ပုထုိးမ်ားတြင္ ရွိသည့္ ဌါပဏာ ပစၥည္းေတြကုိ ပါ စစ္အစုိးရမွ သိမ္းယူခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ လမ္းတံတား တည္းေဆာက္ရာတြင္ ေရႊအုိးမ်ားစြားရရွိတူေဖာ္ ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ထုိ ရခုိင္လူမ်ဳိးပုိင္ အဖုိးတန္ပစၥည္းမ်ားအား စစ္အစုိးရမ သိမ္းယူခဲ့ပါသည္။ေျမာက္ဦး ျမိဳ့သည္ ထူးဆန္းမွဳမ်ားစြာရွိသည့္ သမုိင္း၀င္ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။

ေမာင္ေတာ၊ ဘူသီးေတာင္ ရွိ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား နစက မ်ားမွ အမ်ဳိးမ်ဳိး ဒုကၡမ်ဳိးစုံေပးခဲ့ဖူးပါသည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္ဆုိသည့္ ေထာင္ထဲတြင္ ေနခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ယခုဆုိလ်ွင္ ထုိကဲ့သုိ့ ေနရသသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာပင္ ရိွခဲ့ျပီျဖစ္ပါသည္။ေမာင္ေတာ၊ ဘူသီးေတာင္ တြင္ အာဏာပုိင္မ်ားက လူပင္ မဆုိထားႏွင့္ တိရစၦာန္ ဘယ္သူ့မွာ ဘယ္ႏွစ္ေကာင္ ရွိသည္ကုိ အတိအက် စာရင္းျပဳစုထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ မိမိပုိင္ဆုိင္သည့္ က်ြဲႏြားမ်ားကုိပင္ မိမိ ပုိင္ဆုိင္သည္ဟု အာဏာပုိင္မ်ားေရွ့ေမွာက္တြင္ ေျပာဆုိ၍ မရေပ။ ထုိသုိ့ အိမ္ေမြး တိရစၦာန္မ်ား ဘယ္ႏွစ္ရက္ေန့မွာ ဘယ္ႏွစ္ေကာင္ေမြးတယ္ဆုိသည့္ သတင္းကုိပါ အာဏာပုိင္မ်ားအားေပးရပါသည္။ သစ္အိမ္တစ္အိမ္ ေဆာက္လွ်င္ေတာင္မွ အိမ္မေဆာက္ခင္ ေျခာက္လ တစ္ႏွစ္ ၾကိဳကာ နစက မ်ားအား သတင္းေပးရျပီး ၄င္းအိမ္ ကုန္က်စရိတ္ကုိ နစက မ်ားအားတင္ျပရမည္ျဖစ္ျပီး အိမ္အတြက္ လုိအပ္သည့္ ပစၥည္းစာရင္းမ်ားကုိ ပါတင္ျပရသည္ျဖစ္ပါသည္။

ထုိုသုိ့ အိမ္ေဆာက္ရာတြင္ က်ြန္း ႏွင့္ ပ်ဥ္းကတုိး မ်ားကုိ လုံး၀ အသုံးျပဳခြင့္မရွိပါ။ က်ြန္း ႏွင့္ ပ်ဥ္းကတုိး သုံးခဲ့သည္ရွိေသာ္ နစက မွ အိမ္ပုိင္ရွင္အားေခၚယူကာ ညင္းပန္းႏွိပ္စက္မွုမ်ား ျပဳလုပ္ျပီး ေလ်ွာ္ေၾကးအျပစ္ ေငြေၾကးအေျမာက္အျမားလည္း ေပးရပါသည္။ ထုိသုိ့ မေပးႏုိင္ပါက ေဒသႏၱရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္အရ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္မွ ၇ ႏွစ္ထိ ခ်မွတ္ပါသည္။
ေမာင္ေတာ ေဒသရိွ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား ေနကာ(လက္ထပ္ျခင္း) အတြက္ ေျခာက္လၾကိဳကာ ခြင့္ျပဳခ်က္ ေတာင္းယူရပါသည္။ထုိသုိ့ လက္ထပ္ျခင္း မေတာင္းဆုိဘဲ ထိမ္းျမားမဂၤလာေဆာင္ပါက ေဒသႏၱရ ဥပေဒျဖင့္ တရားစြဲဆုိ ေထာင္ဒါဏ္ခ်မွတ္ျခင္းခံရပါသည္။ ထုိသုိ့ ခြင့္ျပဳေတာင္းယူရာတြင္ အာဏာပုိင္မ်ားအား ေငြေၾကးအေျမာက္အမ်ားေပးေဆာင္ရပါသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ တစ္ျပည္လုံးရွိ ဗလီမ်ားမြမ္းမံျခင္း ၊တည္ေဆာက္ျခင္း ဗလီလုံျခံဳေရးအတြက္ အကာကြယ္အျဖစ္ အုတ္တံတုိင္းမ်ား တည္ေဆာက္ျခင္းကိုလည္း တားျမစ္ပိတ္ပင္ခဲ့ပါသည္။ဗလီ မြန္းမံလ်ွင္ ဗလီ ေဂါပက အဖြဲ့၀င္မ်ားအား တရားစြဲ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ပါသည္။
၁၉၉၃-ခုႏွစ္ ေနာက္ပုိင္းကာလ မ်ားတြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ၊ လမ္းတံတားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့၏ အေဆာက္အဦးမ်ားတည္ေဆာက္ရာတြင္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား လုပ္အားေပး ေပၚတာ အျဖစ္ တစ္အိမ္ တစ္ေယာက္ ပုံစံျဖင့္ ေခၚယူသြားေလ့ရွိျပီး ၊ လမ္းတံတား ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့၏ အေဆာက္ အဦးမ်ားတည္ေဆာက္ရာတြင္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား၏ လုပ္အားျဖင့္သာ စစ္တပ္မွ တည္ေဆာက္ခုိင္းပါသည္။ အမွားအယြင္း နည္းနည္း ရွိပါက စစ္တပ္မွ ရက္စက္စြာ ရုိက္ပါသည္။ စစ္ေတြျမိဳ့ရွိ ေလာကာနႏၵာေစတီ တည္ေဆာက္ျခင္း၊ စစ္ေတြ ဗုဒၶျပတုိက္ တည္ေဆာက္ျခင္း ၊ စစ္ေတြ ျမိဳ့ေတာ္ခန္း တည္ေဆာက္ျခင္း ၊ စစ္ေတြ ကမ္းနားလမ္း တည္ေဆာက္ျခင္းတုိ့မွာ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား၏ ေခ်ြးႏွင့္ပင္ တည္ေဆာက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။စစ္ေတြ တကၠသုိလ္၊ စစ္ေတြ နည္းပညာေကာလိပ္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား၏ လယ္ေျမမ်ားသိမ္းယူကာ တည္ေဆာက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ စစ္ေတြျမိဳ့၊ လမ္းမၾကီးေပၚရွိ ဦးဥတၱမ ပန္းျခံမွာ ယခင္က MD ဦးမာရကန္ ပုိင္ဆုိင္သည့္ ေျမပင္ျဖစ္ပါသည္။ စစ္ေတြ၊ လမ္းၾကီးရွိ ဗလီၾကီး ပုိင္ ေျမေနရာ အခ်ဳိ့ကုိ သိမ္းယူကာ စစ္ေတြ ယဥ္ေက်းမွဳျပတုိက္အား ဗလီၾကီးႏွင့္ ကပ္လ်က္တည္ေဆာက္ခဲ့ပါသည္။

၁၉၉၅-ခုႏွစ္တြင္ စစ္ေတြ မြတ္လင္မ္ သခ်ဳိင္းနားမွ ေက်ာင္းထုိင္ ဘုန္ၾကီးအား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညႊန့္မွ အားေပးအားေျမာက္ကာ ၄င္း ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း အနီးရွိ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား အမ်ဳိးမ်ဳိး ႏွိပ္စက္ခဲ့ပါသည္။ထုိ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား၏ က်ြဲႏြားမ်ားကုိ သိမ္းယူျခင္း၊ က်ြဲႏြားေက်ာင္းသည့္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားအား ဖမ္းဆီး ရုိက္ႏွက္ႏွိပ္စက္ျခင္းမ်ားစြာလုပ္ခဲ့ပါသည္။၄င္းအျပင္ ၁၉၉၅-ခုႏွစ္မွာဘဲ စစ္ေတြ နာဇီရြာတြင္ ထုိ ဘုန္းၾကီးမွ အၾကီးအက်ယ္ ျပသနာဖန္တီးခဲ့ပါသည္။ ၄င္းေနာက္ ၂၀၀၁-ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ လတြင္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးမွ ကုိရင္ေလး တစ္ပါးအား ရုိက္ခဲ့သည္ဟု ဆုိကာ ျပသနာဖန္တီးခဲ့ျပီး အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြပုိင္ဆုိင္သည့္ ေအာင္မဂၤလာရပ္ကြက္ ႏွင့္ နာဇီ (စက္ရုံစု) ရပ္ကြက္တုိ့တြင္ အိမ္ေျခ ၆၀၀ ေက်ာ္ ရခိုင္အစြန္းေရာက္မ်ားႏွင့္ ဘုန္းၾကီးမ်ားမွ မီးရွို့ဖ်က္စီးခဲ့ျပီး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အသတ္ခံခဲ့ရပါသည္။ထုိ့အျပင္ ၂၀၀၃-ခုႏွစ္ စစ္ေတြ တကၠသုိလ္တြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေက်ာင္းသား အခ်ဳိ႔က မိန္းကေလး အိမ္သာအား သြားေခ်ာင္းသည္ဟု စြပ္စြဲကာ တစ္ခါ တုတ္၊ဓါးေတြ ကုိင္ျပီး ျပသနာအၾကီးအက်ယ္ တက္ခဲ့ျပီး အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ ေက်ာင္းသားအခ်ဳိ့ ေက်ာင္းမွ ထုတ္ပယ္ျခင္းခံခဲ့ရပါသည္။ထုိကိစၥႏွင့္ ပက္သက္၍ စစ္ေတြ တကၠသုိလ္တြင္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား လက္မခံရန္ ရခုိင္ျပည္နယ္ တုိင္းမွဳးအား ေတာင္းဆုိခဲ့ရာ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆုိေသာ္ စစ္ေတြ တကၠသုိလ္သည္ ယခင္ မေလးရွား ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ေဒါတ္တာ မဟာသီ၏ အလွဳေငြ ႏွင့္ ဟာဂ်ီမ ေဒၚပု ၏ အလွဳေငြအခ်ဳိ့ျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ စစ္ေတြ တကၠသုိလ္တြင္ သုံးထားသည့္ ပစၥည္းမ်ားတြင္ (Made in Malaysia) ဟူသည့္ စာတန္းကုိ ေတြ့ရွိရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

၄င္းေနာက္ စစ္ေတြျမိဳ့ရွိ ရခုိင္ေတြ သင္ျပသည့္ အဂၤလိပ္စကားေျပာ သင္တန္းေက်ာင္းမ်ားသုိ့ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားကုိ လုံး၀ လက္မခံေတာ့ပါ။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားကုိ လက္ခံေပးသည့္ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ့ရွိ” ရခုိင္သာဟာယအသင္း” မွ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား အဂၤလိပ္စကားေျပာ သင္မေပးရန္ တုိက္ရုိက္ ျခိမ္းေျခာက္စာမ်ား ပုိ့ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ တစ္ခ်ဳိ့ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ အဂၤလိပ္စကားေျပာ သင္တန္းသုိ့ သြားရာ လမ္းတစ္၀က္တြင္ ရခိုင္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ အုပ္စုဖြဲ႔ မတရား အႏုိင္က်င့္ျခင္းမ်ား ခံခဲ့ရပါသည္။ တုတ္မ်ားျဖင့္ရုိက္ႏွက္ျခင္း ခံရသည္လည္း မနည္းပါ။ ထုိသုိ့ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားကို အဂၤလိပ္ စကားေျပာ သင္တန္းမွာ လက္မခံရန္ တစ္ခ်ဳိ့ နာမည္ၾကီး ေက်ာင္းထုိင္ ဆရာေတာ္မ်ားမွ လွဳပ္ရွားေဆာင္းရြက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားသည္ အဂၤလိပ္ စကားတတ္လွ်င္ စကားေလးမ်ဳိး တတ္သည္ ျဖစ္ျပီး ၊ တစ္ခ်ဳိ့ ဆုိလ်ွင္(၅) မ်ဳိး(၆) မ်ဳိး ေျပာတတ္ပါသည္။ ထုိသုိ့ ေျပာတတ္သည့္ သူမ်ားအား NGO ေတြမွာ ဦးစားေပး အလုပ္ခန့္တာေၾကာင့္ ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ား မနာလုိမွုမ်ားရွိလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။၂၀၀၄-ခုႏွစ္တြင္ ဘူးသီးေတာင္ မွ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသား တစ္ဦး ဦးေအာင္ျမတ္ေက်ာ္( ယခု ရခုိင္အစုိးရ ျပန္ၾကားေရး တာ၀န္ခံ)၏ ကြန္ပ်ဴတာသင္တန္းေက်ာင္းျဖစ္သည့္ Informatics Center သြားတက္ရာ ည(၉) နာရီ မထုိးခင္အခ်ိန္မွာ ျပန္လာသည့္လမ္းတြင္ ေက်းပင္ၾကီးရပ္ကြက္မွ ရခုိင္လူမ်ဳိး ခုိင္ထီး ႏွင့္ အဖြဲ႔ မွ ထုိေက်ာင္းသားအား သံတုတ္ျဖင့္ ရုိက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေနာက္ေန့ ေန့လည္တြင္ ေသြးအန္ျပီး ေသဆုံးသြားခဲ့ေသာ္လည္း အစုိးရမွ တာ၀န္ယူေျဖရွင္းေပးျခင္း မရွိခဲ့ပါ။

ထုိေက်ာင္းသားမွ စစ္ေတြ ရဲစခန္းသုိ့ ထုိေန့ညမွာပင္ သြားတုိင္ရာ စစ္ေတြ တကၠသုိလ္ မွ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဦးဘေရႊ ႏွင့္ ရဲအရာရွိမ်ားက ရခုိင္လ်ဳိမ်ဳိးမ်ား ရုိက္ခဲ့သည္ကုိ မေျပာရန္ ျခိမ္းေျခာက္ေျပာဆုိခဲ့ပါသည္။ ထုိေက်ာင္းသားသည္ အရုိက္ခံရသည့္ ေန့တြင္ ေကာင္းေနေသာ္လည္း ေနာက္ေန့ ေန့လည္တြင္ ေသြးအန္ေနေသာေၾကာင့္ စစ္ေတြျပည့္သူ့ေဆးရုံသုိ့ ပုိ့ရာ ၊ စစ္ေတြ ျပည္သူ့ ေဆးရုံမွာ ပင္ ေသဆုံးသြားခဲ့ပါသည္။ ထုိ ေက်ာင္းသား၏ အေလာင္းအား စစ္ေတြျမိဳ့ရွိ အာဏာပုိင္မ်ားက စက္ေလွဌါးကာ လုံျခံဳေရး အေစာင့္အေရွာက္ျဖင့္ ဘူးသီးေတာင္ ျမိဳ့သုိ့ ပုိ့ေဆာင္ေပးခဲ့ပါသည္။

ထုိ့ျပင္ ရခုိင္ျပည္ရွိ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားကို ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာပင္ ခရီးသြားလာခြင့္ ပိတ္ပင္ခဲ့ရပါသည္။ ခရီးသြားလ်ွင္ လ၀က မွ ပုံစံ(၄) ေခၚ Travailing Allowance စာေလ်ွာက္ယူရပါသည္။ ထုိသုိ့ ေလ်ွာက္ယူရာတြင္ ပုံစံ(၄) တစ္ေစာင္လွ်င္ လ၀က အား ေငြက်ပ္ ၂၅၀၀၀ မွ ၃၀၀၀၀ အထိေပးေဆာင္ရျပီး တစ္ခါေပးလ်ွင္ (၁၄) ရက္သာခြင့္ျပဳျပီး ၊ (၁၄) ရက္ ကုန္ဆုံးသြားပါက လ၀က ကို အသိမေပးလ်ွင္ တရားစြဲျခင္း ခံရျပီးေထာင္ဒဏ္ ေျခာက္လ ခ်မွတ္ခံရပါသည္။ ရက္တုိးခ်င္လွ်င္ ၁၄ ရက္ မကုန္ဆုံးခင္မွာ လ၀က ကို သတင္းေပးျပီး ျပည္နယ္ လ၀က ရုံးတြင္ ရက္တုိးေၾကး အျဖစ္ ၁၀၀၀၀ မွ ၁၅၀၀၀ အထိေပးေဆာင္ရျပီး ေနာက္ထပ္ (၁၄) ရက္ ရက္တုိးယူရပါသည္။

ထုိကဲ့့သုိ့ တစ္ႏွစ္ ေနပါက (၁၄)ရက္ တစ္ခါ လ၀က ရုံးတြင္ ရက္တုိးယူရပါသည္။ ေက်ာင္းသားမ်ားဆုိလ်ွင္ ရက္ေပါင္း (၄၀) ရပါသည္။ စစ္ေတြ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းတက္လာသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ား ဆုိလ်ွင္ ထုိသုိ့ ပုံစံ (၄) ယူရန္ ခရိုင္ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႔ျဖိဳးေရး ေကာင္စီသုိ့ တင္ရျပီး၊ ခရုိင္ေအးခ်မ္းသာယာေရး ႏွင့္ ဖြံ႔ျဖိဳးေရး ေကာင္စီမွ တစ္ဆင့္ ျပည္နယ္ေအးခ်မ္းသာယာေရး ႏွင့္ ဖြံ႔ျဖဳိးေရး ေကာင္စီသုိ တင္ျပရပါသည္။ ထုိသုိ့ တင္ျပရာတြင္ ေမာင္ေတာ ၊ဘူးသီးေတာင္မွ ေက်ာင္းသားမ်ားအား အစုိးရမွ ေက်ာင္းအခ်ိန္မွီ မတက္ႏုိင္ရန္ ၊ေက်ာင္းေခၚၾကိမ္မျပည့္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေနာက္က်ျပီး စာေမးပြဲ နီးကပ္သည့္ အခ်ိန္မွ ထုိခရီးသြားခြင့္ လက္မွတ္ ပုံစံ (၄) အားထုတ္းေပးပါသည္။ ထုိေက်ာင္းသား မ်ားသည္ စစ္ေတြ တကၠသုိလ္သုိ့ ေရာက္ရွိသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေနာက္က်သျဖင့္ စာေမးပြဲေျဖခြင့္မရရွိတာလည္းရွိခဲ့ပါသည္။ တစ္ခါ တစ္ခါ ေက်ာင္းသားေပါင္း (၅၀၀) ေလာက္ စာေမးပြဲေျဖခြင့္ မရရွိခဲသည္လည္း ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။၄င္းကုိ မၾကာေသးခင္က ပညာေရး၀န္ၾကီးမွ သိပံႏွင့္ နည္းပညာ၀န္ၾကီး ျဖစ္လာသည့္ ယခင္ စစ္ေတြ တကၠသုိလ္ မွ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ (မာန္ေအာင္ ရခိုင္) ဦးဘေရႊ အကြက္က်က် အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား ေက်ာင္းတက္လုိ့ မရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

တစ္ခ်ဳိ့ ေက်ာင္းသားမ်ားဆုိလ်ွင္ အေတာ္ ဒုကၡခံျပီး မွ ေက်ာင္းတက္ရပါသည္။ အထူး သျဖင့္ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္ မွ ေက်ာင္းသာမ်ား အိမ္ျပန္လွ်င္ ေနာက္တစ္မွာ ေနာက္က်လုိ့ စာေမးပြဲ ေျဖလုိ့ မရေသာေၾကာင့္ အိမ္မျပန္ဘဲ တစ္ဆက္တည္း တက္ခဲ့ရသည္လည္း ရွိခဲ့ပါသည။ တစ္ခ်ဳိ့ ဆုိလ်ွင္ ထုိသုိ့ စစ္ေတြ ျမိဳ့သုိ့ ဆက္တုိက္ ေနသည္ကုိ လ၀က မွာ တည္းခုိခန္းမ်ား ၊အေဆာင္မ်ားတြင္ လာေရာက္စစ္ေဆးကာ ဖမ္းဆီးျပီး ေမာင္ေတာ ဘူးသီေတာင္သုိ့ ျပန္လႊတ္ခဲ့ပါသည္။ ေက်ာင္းသား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္ မခ်ေသာ္လည္း ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္ သုိ့ အတင္း ႏွင္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။စစ္ေတြ တကၠသုိလ္ ဂုဏ္ထူးတန္း၊မဟာတန္း ပါသည့္ အစၥလာမ္ ဘာ၀ာ၀င္ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ဂုဏ္ထူးတန္း ႏွင့္ မဟာတန္းကုိ လုံး၀ တက္ေရာက္ခြင့္ မေပးပါ။ ၄င္းအျပင္ ဥပေဒ ႏွင့္ ဘူမိေဗဒ ဘာသာရပ္ကုိလည္း လုံး၀ သင္ခြင့္မေပးပါ။ ယခု စာေရးသူမွာ ဘူမိေဗဒ ဘာသာရပ္ကုိ ရရွိေသာ္လည္း ေက်ာင္း တစ္ပုိင္း တစ္စတြင္ ျပန္ေျပာင္းခဲ့ရပါသည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ က်န္ရွိေဒသမ်ားမွာလည္း လူနည္းစု အစၥလာမ္ ဘာဘာ၀င္မ်ား ယခုကဲ့သို့ ခံစားေနရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယခင္က ကုိယ့္ျမိဳ့ ကုိယ့္ေဒသအတြင္း သြားလာ၍ ရျပီး ယခု ရခုိင္ျပသနာ ျဖစ္ျပီးကတည္းက ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား၏ အေျခအေနမွာ ပိုမုိ စုိးရြားလာခဲ့ပါသည္။ေမာင္ေတာ ၊ ဘူးသီးေတာင္မွ လႊဲ၍ ေျမာက္ဦး၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ရေသ့ေတာင္၊ မင္းျပား၊ ေပါက္ေတာ ၊ေက်ာက္ျဖဴ ုျမိဳ့နယ္ ႏွင့္ က်န္ရွိ ေဒသအခ်ဳိ့ မွ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြဟာ မိမိတို့ ျမိဳ့မွာပင္ သြားလာခြင့္မရွိပါ။ စစ္ေတြျမိဳ့ မွာဆုိရင္ျဖင့္ စစ္ေတြ ျမိဳ့ထဲသို့ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြ လုံး၀ ေျခခ်ခြင့္ မရွိပါ၊ ထုိသုိ့ စစ္ေတြ ျမိဳ့ထဲမွ ႏွင္ခ်ခံရေသာ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား ျမိဳ့ထဲရွိ တစ္ခုတည္းက်န္ရွိေနေသာ ေအာင္မဂၤလာ ရပ္ကြက္ကိုပင္ သြာလာလုိ့မရပါ။ ေအာင္မဂၤလာမွ ထြက္ျပီး သေကၠျပင္ဘက္သုိ့ သြားပါက ေအာင္မဂၤလာ ကုိ ျပန္၀င္ခြင့္မရွိပါ။

စစ္ေတြျမိဳ့ထဲ ပုိင္းသည္ သုံးမုိင္ပတ္လည္သာရွိပါသည္။ မႏွစ္ က ၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ဇြန္အေရး အခင္းမွာ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားရဲ့ ဘာသာေရး အေဆာက္အဦးမ်ား ႏွင့္ ေနအိမ္မ်ား သိန္းစိန္ အစုိးရ၏ အစီစဥ္ျဖင့္ တုိက္ခုိက္မီးရွုိ့ခံရျပီး ၄င္းတုိ့၏ စည္းစိမ္မ်ားကုိ သိမ္းယူကာ စစ္ေတြ ျမိဳ့ထဲမွ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား စစ္ေတြျမိဳထဲႏွင့္ ၆.၅ မုိင္ခန့္ေ၀းသည့္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြ အမ်ားစုေနထုိင္သည့္ သဲေခ်ာင္း၊ေဘာဒူဖ၊ ေသကၠျပင္ ၊ ဒုံးျပင္၊ ေရခ်မ္းျပင္ ေက်းရြာမ်ားသုိ႔ ေျပာင္းေရြ႔လုိက္ပါသည္။
ထုိသုိ့ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား စစ္ေတြျမိဳ႔ထဲတြင္ ျပန္လာခြင့္ မရပါ။ စစ္ေတြ ေလယာဥ္ကြင္းသုိ့ သြားရမည္ဆုိလွ်င္လည္း လုံျခံဳေရး ယူရန္ လုံထိန္းမ်ားအား ၾကိဳတင္ အသိေပးကာ တစ္ေယာက္လ်ွင္ လုံျခံဳေရးခ တစ္သိန္းႏွုန္းျဖင့္ ေပးေဆာင္ရပါသည္။

စစ္ေတြ ေဆးရုံတြင္ ကေလးမီးဖြါးရန္ ေဆးရုံတက္လွ်င္လည္း ေကာင္းမြန္စြာ ကုသေပးျခင္းမရွိဘဲ တစ္ခ်ဳိ႔ဆုိလ်ွင္ ကေလး အသတ္ခံရသည္အထိ ရွိခဲ့ပါသည္။ မိသားစု ၀င္မ်ားလည္း သြားေရာက္ၾကည့္ရွဳခြင့္ မရွိပါ။ ထုိနည္းတူစြာ စစ္ေတြ အက်ဥ္းေထာင္တြင္ အက်ဥ္းခ် ခံရသည့္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား မိသားစု ၀င္မ်ားမွ သြားေရာက္ၾကည့္ရွဳရန္ အေတာ္ပင္ အခက္အခဲ ရွိလွပါသည္။ စစ္ေတြျမိဳ႔ ဘုေမ ရပ္ကြက္နားရွိ စီမံကိန္းရုံးတြင္ ႏွစ္ပတ္ (သုိ့) တစ္ပတ္ၾကိဳကာ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံရျပီး လုံျခံဳေရးေပးမွ သာလ်ွင္ စစ္ေတြ အက်ဥ္းေထာင္သုိ့ သြားေရာက္ၾကည့့္ရသည္ ျဖစ္ျပီး ထုိသုိ့ လုံျခံဳေရးေပးသည့္ လုံထိန္းမ်ားအား ေငြေၾကးအေျမာက္အမ်ားေပးေဆာင္ရပါသည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ရဲ့ အေျခအေနမွန္ကုိ မသိရွိေသးသည့္ သူမ်ားသိရွိရန္ ရည္ရြယ္ျပီး ေရးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

စာေရးသူ၏ ရြာမွ လူငယ္ သုံးေယာက္ႏွင့္ က်န္ရြာမ်ားမွ လူငယ္တစ္ခ်ဳိ႔ အားလုံးေပါင္း ၁၀ ေယက္ကုိ ရန္ကုန္ ပုိ့ေပးမယ္ ဆုိျပီး လမ္းခရီးတစ္၀က္တြင္ စစ္တပ္ကုိ အပ္ေပးကာ စစ္တပ္မွ ၄င္းတုိ့အား မိမိတုိ့တြင္း မိမိတုိ့ကုိ တူးခုိင္းခဲ့ျပီး ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္ခဲ့ပါသည္။ မိဘေတြ အခုထိ သူတုိ့ သားသမီေတြကုိ ေမ်ာ္ေနတုန္းပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၅ ႏွစ္က က်ြန္ေတာ္တုိ့ ရြာကုိ ရခိုင္ေတြ ခဏခဏ ျပသနာ လာရွာပါတယ္။ အဲဒီ သတ္လုိက္တဲ့ သူေတြဟာ က်ြန္ေတာ္တုိ့ စစ္ေတြျမိဳ့ရဲ့ သူရဲေကာင္းေလးေတြပါ။ သူတုိ့ကုိ ရခုိင္ေတြ တုန္ေအာင္ေၾကာက္တယ္။ သူတုိ့ အရမ္း သတၱိရွိတယ္။