ဒူးနာေရာဂါ သတိျပဳစရာ
•••••••••••••••••••••••••••••
အသက္ ၅၀ ေက်ာ္ လူႀကီး တစ္ဦးသည္ အျပင္ သြား စရာ ကိစၥရွိသျဖင့္ သြားၿပီး အိမ္ျပန္ေရာက္ သည့္အခါ တုိင္း ေျခေဆးေလ့ ရွိသည္။ အျပင္ထြက္ၿပီး ျပန္ေရာက္ တုိင္း ေျခေဆးေလ့ ရွိသည္မွာ သူ၏ အက်င့္ျဖစ္သည္။ မၾကာမီပင္သူ႔မွာ ဒူးနာေရာဂါ ျဖစ္လာသည္။ ျဖစ္စက ဒူးထဲမွ ေညာင္းသလုိလို ခံစားရၿပီး ေလွကား အဆင္း အတက္မ်ားေသာ ေနရာတစ္ခု သြားၿပီးေနာက္တြင္ သိသိသာသာ နာလာသည္။ ထုိ႔ေနာက္ တြင္ေတာ့့ သူ႔မွာ ဒူးနာေရာဂါ စဲြသြားေတာ့သည္။ စဲြသြားသည္ ဆုိျခင္းမွာ ဒူးနာေရာဂါ မေပ်ာက္ေတာ့ဘဲ စဲြစဲြၿမဲၿမဲ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အထုိင္အထျပဳလုပ္တိုင္း ဒူးထဲမွ နာေနေတာ့သျဖင့္ လက္ျဖင့္ ေထာက္၍သုိ႔မဟုတ္ တစ္ခုခုကုိကုိင္မွ ထုိင္ရထရေသာ အေျခအေနသုိ႔ ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။
အေနာက္တုိင္းေဆးပညာအရ အသက္ႀကီးလာလွ်င္ ဒူးအမာရြတ္မ်ားၾကားမွ ထြက္ေသာ ေခ်ာဆီသည္ ဒူးႏွင့္ ခုံညင္း ပြတ္တုိက္မႈမွ ကာကြယ္ေပးသည္။ အ႐ုိးပြၿပီး ဒူးအေနအထားပုံမမွန္မျဖစ္ရာမွ ေခ်ာဆီ ထြက္အားလည္း နည္းသြားေသာအခါတြင္ ဒူးနာေရာဂါျဖစ္သည္ဟု အဆုိရွိသည္။ အခ်ဳိ႕မွာလည္း လူ အလြန္ဝသျဖင့္ ဒူးဆက္က မထမ္းႏုိင္ေတာ့သျဖင့္ အရြတ္မ်ား၊ ဆုိင္းေၾကာမ်ား ေရာင္ရာမွဒူးနာေရာဂါ ျဖစ္ရသည္ဟုဆုိသည္။
ဒဏ္ရာေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ဒူးနာလည္းရွိသည္။ ေဘာလုံးသမားမ်ား၊ အေျပးအားကစား သမားမ်ား၊ ဘတ္စကတ္ ေဘာ၊ ေဘာ္လီေဘာ ကစားသူမ်ားတြင္ အခ်င္းခ်င္း ခုိက္မိဒဏ္ေၾကာင့္ ဒူးနာေရာဂါ ရတတ္သည္။ ေဘာလုံးသမား ဆုိလွ်င္ ပို၍ဆုိးသည္။ ဖိနပ္ဦးျဖင့္ ကန္မိသျဖင့္ ခုံညင္းကုိပင့္ထားေသာဒူးအ ရြတ္ ျပတ္သြားသျဖင့္ ရာသက္ပန္ နားလုိက္ရသူမ်ားပင္ရွိသည္။ ဒူးနာမွန္သမွ်တြင္ ခုိက္မိဒဏ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ဒူးနာမွာအဆုိးဆုံးျဖစ္သည္။
အားကစားသမားခ်င္း တူေသာ္လည္း ေတာင္တက္ စက္ဘီးစီသမားမ်ားႏွင့္ အေျပးသမားမ်ား၊ ျခင္းလုံး ခတ္ကစား သူမ်ားမွာ ဒူးနာေရာဂါျဖစ္ခဲသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ သူတို႔၏ကစားနည္းမွာ ဒူးကုိပုံမွန္ေကြး ဆန္႔ေလ့က်င့္ေပးသလုိ ျဖစ္သျဖင့္ ဒူးနာေရာဂါျဖစ္ေနသူပင္ ေပ်ာက္ကင္းသြားႏုိင္သည္ဟု ဆုိသည္။ ဒူးကုိ စက္ဘီးစီးသကဲ့သုိ႔ ပုံမွန္ ေကြးဆန္႔ျပဳလုပ္ေပးျခင္းသည္ ဒူးထဲမွေခ်ာဆီ ထြက္ေစရန္ လႈံ႕ေဆာ္ေပးသျဖင့္ ဒူးနာေရာဂါကုိ သက္သာေစသည္ ဟု ဆုိသည္။ ေျခေထာက္ကုိ ေရမၾကာခဏေဆးသူမ်ားႏွင့္ ေျခဖဝါးေရစုိေသာ အလုပ္လုပ္သူမ်ား ဒူးနာေရာဂါ ရတတ္သည္။ ေျခေထာက္ေရစုိေသာအခါ ေျခမ်က္ စိေအာက္ပုိင္းမွအပူသည္ ဒူးသုိ႔တက္သြားရာမွ ဒူးနာရျခင္း ျဖစ္သည္။ ေျခေထာက္ေျခဖဝါးေရစုိျခင္း၊ ေရေဆးျခင္းသည္ ညအိပ္ရာဝင္ ဒူးေအာက္ေရေလာင္းျခင္းႏွင့္ မတူေပ။ ဒူးဆစ္မွေအာက္ပုိင္းေရ ေလာင္းျခင္းသည္အပူမ်ား၊ အပုပ္အခုိးမ်ား မ်က္စိသုိ႔မတက္ေစရန္ ကာကြယ္ျခင္းျဖစ္ သည္။ ေျခမ်က္စိ ေအာက္ပုိင္းေရေဆးျခင္းမ်ားသည္ မ်က္စိသုိ႔ အခုိးပုိ၍တက္ေစသည္။
႐ုိးရာေဆးပညာသေဘာအရ ဝမ္းမီးကအစာေၾကခ်က္ၿပီးေနာက္ စြန္႔ပစ္ရမည့္ဝမ္းႏွင့္ အပုပ္အခုိးမ်ား သည္ ေအာက္ပုိင္းသုိ႔ လွည့္စၿမဲျဖစ္သည္။ က်င္ႀကီးစြန္႔၍လည္းေကာင္း၊ ေလလည္၍လည္းေကာင္း၊ ေျခဖဝါးမွ ေခၽြးထြက္ ၍ လည္းေကာင္း အပုပ္အခုိးမ်ားကုိ ခႏၶာကုိယ္ျပင္ပသုိ႔ ထုတ္ပစ္သည္။ ေျခဖဝါးမွ အပုပ္အခုိး မထြက္သူ သည္ ေျခဆီမထြက္ဘဲ ေျခဖဝါးေျခဖေနာင့္မ်ားတြင္ အက္ကဲြေၾကာင္းမ်ားထင္လာ ၿပီး ေတေဇာ၊ ဝါေယာ အပူကန္ လကၡဏာမ်ား ျပလာေလသည္။ ထိုသူမ်ားသည္ ေျခသလုံးမ်ား ေညာင္းညာကုိက္ရာမွစ၍ ဒူးအထိတက္လာလွ်င္ ဒူးနာျခင္း၊ ခါးအထိတက္လာလွ်င္ ခါးနာျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ အပူခုိျခင္း၊ လက္ျပင္မွဇက္အထိတက္လာလွ်င္ ဇက္ေၾကာထုိးျခင္း၊ ဦးေခါင္းအထိ အပူ အပုပ္အခုိးမ်ားတက္လာေသာအခါတြင္ မ်က္စိမႈန္ျခင္း၊ ဆံပင္ကၽြတ္ျခင္း၊ ထိပ္ေျပာင္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ပြား ႏုိင္ေပသည္။
ညအိပ္ရာမဝင္မီ (ေနာက္ဆုံး အစာစားၿပီးခ်ိန္ႏွင့္ ႏွစ္နာရီျခား) အစာသစ္အိမ္မွာ အစာမရွိ၊ အစာ ေဟာင္းအိမ္သုိ႔ အစာမ်ားေရာက္မည့္အခ်ိန္တြင္ ဒူးေအာက္ပုိင္းေရေဆးျခင္းသည္ လူကုိအက်ဳိးျပဳ သည္။ ညဦးပုိင္းတြင္ ေကာင္းစြာ အိပ္စက္ေစႏုိင္သည္။ ေျခဖဝါးေအာက္ပုိင္း အပူမ်ားစီးဆင္းသြားေစ ရန္ ဒူးအထက္ပိုင္း (ေပါင္လယ္ခန္႔) မွေအာက္ သုိ႔ ေရေလာင္းခ်ရမည္။ ေရေႏြးျဖင့္ေျခမေဆးရ။ ေရဖလားျဖင့္ (၇) ခြက္ေလာင္းရမည္ဟု ေရွးကအယူရွိသည္။ သုိ႔မွသာ အပူကုန္မည္။ အပုပ္အခုိးအ ေငြ႕မ်ား ေအာက္သုိ႔ဆင္းမည္ဟု ယူဆရသည္။
ေန႔လယ္ေန႔ခင္းအခ်ိန္ အျပင္သြားၿပီး ေျခေထာက္မွာ ညစ္ပတ္လာသျဖင့္ ေရမေဆးမျဖစ္ ေဆးရမည္ ဆုိလွ်င္ လုိက္နာရမည့္အခ်က္မ်ားမွာ –
(၁) ေျခေထာက္ေရမေဆးမီ ေရေအး တစ္ခြက္အရင္ ေသာက္ပါ။
(၂) လုံခ်ည္ သုိ႔မဟုတ္ ထဘီကုိ ေသခ်ာစြာ ခါးေတာင္းက်ဳိက္ၿပီး ဒူးအထက္မွစ၍ ေအာက္ပုိင္းသုိ႔ ေရ ေလာင္းခ်ပါ။
(၃) ေရေအးျဖင့္သာ ေရေဆးပါ။ ေရေႏြးမစပ္သင့္ပါ။
(၄) ေရဖလားျဖင့္ (၇) ခြက္မွ အထက္ေလာင္းေဆးပါ။
(၅) လည္ေခ်ာင္းနာႏွင့္ အာသီးေရာင္ေရာဂါရွိသူမ်ား ေျခေထာက္ေရေလာင္းေနစဥ္ ပါးစပ္ထဲတြင္ ေရကုိငုံထားပါ။ ဤနည္းျဖင့္ အာသီးေရာင္ျခင္းကုိ ကာကြယ္ႏုိင္သည္။
(၆) ေရေလာင္းၿပီးေနာက္ ေျခာက္ေသာအဝတ္ျဖင့္ ေျခႏွစ္ဖက္စလုံးကုိ ေရေျပာင္စင္ေအာင္သုတ္ပါ။ အခုိးမ်ား ထြက္လာသည္အထိ သုတ္ေပးပါ။
(၇) မ်က္ႏွာသစ္လုိလွ်င္ မ်က္ႏွာအရင္သစ္ၿပီးမွသာ ေျခေထာက္ကုိ ေရေဆးပါ။ ေျခေဆးၿပီးမွ မ်က္ႏွာ မသစ္ပါႏွင့္။
ဤနည္းမ်ားအတုိင္း က်င့္သုံးလွ်င္ ေျခေထာက္ေဆးျခင္းေၾကာင့္ ဒူးနာေရာဂါျဖစ္ျခင္းကုိလည္း ကာကြယ္ရာေရာက္ ပါသည္။ အသက္ငယ္ငယ္ျဖင့္ ဒူးနာသူမ်ားသည္ ေျခေထာက္မၾကာမၾကာ ေရေဆး ေလ့ရွိသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရပါသည္။
အခ်ဳိ႕ဒူးနာသူမ်ားကုိ X-ray ဓာတ္မွန္႐ုိက္ၾကည့္ေသာအခါ ခုံညင္းေအာက္ခံေတ့ဆက္ျဖစ္ေနေသာ ဒူးအ႐ုိးႀကီးတြင္ အခၽြန္အတက္က်ီးေပါင္းမ်ားကုိ ေတြ႕ရတတ္သည္။ ထုိသူမ်ားသည္ အထုိင္အထတြင္ လုံးဝသတိထားရသည္။ ေလွကားအတက္တြင္ သိပ္မနာ၊ ေလွခါးအဆင္းတြင္ ပုိ၍နာေလ့ရွိသည္။ ဒူးအဆစ္အတြင္း အဆီခန္းရာမွ အ႐ုိးပြ လာၿပီးက်ီးေပါင္းတက္လာျခင္း၏ မူလတရားခံမွာအထုိင္မ်ားၿပီး လမ္းအေလွ်ာက္နည္းခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ လူတုိင္းတစ္ေန႔လွ်င္ ၁ နာရီခန္႔ သုိ႔မဟုတ္ ၂ မုိင္ခန္႔ လမ္းေလွ်ာက္ေပးလွ်င္ ဒူးဆစ္အဆီခန္းျခင္းႏွင့္ အ႐ုိးပြျခင္းမွ ကာကြယ္ႏုိင္သည္။ ဒူးနာေရာဂါရွိသူမ်ား သည္ဝမ္းတြင္းသားႏွင့္ အနီေရာက္ရွိေသာ အသားမ်ားကုိလည္း ေရွာင္ၾကဥ္ သင့္သည္။ ထိုအသားမ်ား သည္ အေနာက္တုိင္း ေဆးပညာအလုိအရ Uric Acid မ်ားေသာ အစာမ်ား ျဖစ္ၿပီး တုိင္းရင္းအလုိအရ လည္း အပုပ္စာႏွင့္ ေတေဇာ၊ ဝါေယာႂကြေစေသာ အစာမ်ားျဖစ္သည္။ ထုိအစာမ်ားကုိ လုံးဝေရွာင္ ၾကဥ္ၿပီး အသီးအႏွံႏွင့္ငါးကုိ စားသုံးသင့္သည္။
ဒူးနာေရာဂါရွိသူမ်ားႏွင့္ သင့္တင့္ေသာ အသီးအႏွံမွာဓာတ္စာအျပင္ ႐ုံးပတီသီး၊ ပဲေတာင့္ရွည္၊ ပဲရာဇာ ႏွင့္ ေျမေထာက္ပဲမ်ား၊ ဒန္႔သလြန္သီး၊ ေက်ာက္ဖ႐ုံသီး၊ ပဲလင္းေမြသီး၊ ေဂၚရခါးညႊန္႔၊ ကန္စြန္းရြက္၊ ခ်ဥ္ ေပါင္ရြက္၊ မွ်စ္ခ်ဳိ၊ ပဲေစာင္းလ်ားသီး၊ ေရွာက္သီး၊ ကၽြဲေကာသီး၊ ေထာပတ္သီး၊ ကမၺလာသီး၊ လိေမၼာ္ သီး၊ မုံလာဥျဖဴ၊ မုံလာဥနီ စသည္ မ်ားကုိ စားေပးသင့္သည္။ ဒူးနာအတြက္လိမ္းေသာေဆးမွာ –
(၁) ခ်င္းအေျခာက္မႈန္႔ ၂ က်ပ္ခဲြသား
(၂) လင္းေနအမႈန္႔ ၂ က်ပ္သား
(၃) မုံညင္းဆီစစ္စစ္ ၁၀ က်ပ္သား
(၄) ပ႐ုပ္မႈန္႔ ၁ က်ပ္သား
ေဆးေဖာ္နည္းမွာ သန္႔ရွင္းေသာခ်င္းတက္ႏွင့္ လင္းေနတုိ႔ကုိ ပရေဆးဆုိင္မွ ဝယ္ယူၿပီးသံဆုံတြင္ ေထာင္း၍ အမႈန္႔ျပဳလုပ္ပါ။ ေနလွန္းထားပါ။ ေသခ်ာစြာေျခာက္ေသြ႕ေသာအခါ မုံညင္းဆီစစ္စစ္ကုိ ဒယ္အုိးတြင္ ၁၀ က်ပ္သား ထည့္၍ မီးေႏြးေႏြးျဖင့္တည္ထားပါ။ အျမႇဳပ္တက္ဆူလာေသာအခါ ခ်င္း ေျခာက္ႏွင့္ လင္းေနအမႈန္႔မ်ားကုိထည့္ၿပီး ခ်ထားပါ။ အေငြ႕ေသေသာအခါမွ ပ႐ုပ္မႈန္႔ထည့္ၿပီး ေလလုံ ေအာင္အုပ္ထားပါ။ အကယ္၍ မုံညင္းဆီ စစ္စစ္မရႏုိင္ ခဲ့လွ်င္ မိမိအရပ္ေဒသထြက္ ႏွမ္းဆီစစ္စစ္ကုိ ေဆးခ်က္ရန္ အသုံးျပဳႏုိင္ပါသည္။ မုံညင္းဆီကဲ့သုိ႔ပင္ ႏွမ္းဆီသည္ လည္း ပူ၍ အခုိးပြင့္ေစေသာ သတိၱ ရွိပါသည္။ ဒူးဆစ္အတြင္းမွ အရြတ္မ်ား မေျခာက္ေစရန္အတြက္ လိမ္းေဆး အဆီကုိ ေန႔စဥ္လိမ္းေပး သင့္ပါသည္။ ထုိေဆးကုိညအိပ္ရာဝင္အခ်ိန္တုိင္းလိမ္းပါ။ လုိအပ္လွ်င္ ေဆးလိမ္းၿပီး ပတ္တီးစည္းထား ပါ။ ဒူးနာေရာဂါမွန္သမွ် သက္သာေစႏုိင္ေသာ ေဆးနည္းျဖစ္ပါသည္။
Written by ၾကည္လြင္ျမင့္ (မုျဒာ)
ေၾကးမုံသတင္းစာ
စက္တင္ဘာ (၂၉) ရက္၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္